|
Turdus Day: krammen in actie
Een ‘specialiteit’ van trektelpost Graaf Visart in Brugge is de kramsvogel (Turdus pilaris). Deze stevig gebouwde lijsterachtige broedt onder meer erg talrijk in Scandinavië. Het zijn vooral de kramsvogels uit zuidelijk Scandinavië die jaarlijks de Noordzee oversteken en in de tweede helft van oktober en begin november op doortocht langs de Nederlandse en Belgische kuststreek passeren. Hun eindbestemming ligt vooral in Frankrijk, maar ook in Engeland en dieper in Zuid-Europa. Graaf Visart blijkt op een drukke vliegroute van deze lijsters te liggen. In de herfst van 2006 en 2007 konden hier telkens 10.000 à 11.000 doortrekkende kramsvogels worden geturfd. 2008 was een beduidend zwakker jaar, met net geen 4000 ‘krammen’. Jaarlijks kennen deze vogels een piekdag waarin zij met vele duizenden er als na een fluitsignaal stevig tegenaan gaan. De topdagen van 2006 en 2007 waren 2 november en 18 oktober, met respectievelijk iets boven de 5000 en 6777 kramsvogels. Kramsvogeltrek is een heerlijk natuurfenomeen. Deze lijsters vliegen in groepen van soms honderden exemplaren, nu eens in losse kokosmatten, dan weer in dichte bollen of uitgesponnen slierten. Erg hoog hoeft men ze niet te zoeken, de meeste blijven onder de honderd meter. Hun typische roep ‘tjaktjak’ is dan dikwijls goed te horen. Maar het gebeurt evenzeer dat een troep van een paar honderd op zestig meter muisstil overvliegt.
De recorddag van 2009 viel op dinsdag 27 oktober. De ochtend begon mistig, maar klaarde snel uit. De wind liet het, in tegenstelling tot de voorgaande dagen, afweten. Het bleef wel de hele tijd overtrokken. Vanaf 09u30 winteruur (= 10u30 zomeruur) kwamen de kramsvogels onder stoom, zij het aanvankelijk nog vaak gemengd vliegend met koperwieken. Tot ongeveer 15u00 verliep de kramsvogeltrek vrijwel ononderbroken, met groepen tot 230, 250, 300, 450, 500 en 600. De vogels op de bijgaande foto’s van deze dag illustreren hoe laag deze kramsvogels hun koers vervolgden. Dikwijls scheerden ze amper tien of twintig meter over de daken en parkbomen van de stad. Tijdens zo’n topdag kan men ook nog bij valavond groepen zien doorkomen. De hekkensluiters van 27 oktober 2009 passeerden pas om 16u40 (227 ex.), 17u13 (52 ex.) en 17u18 (93 ex) toen de zon al diep aan het wegzakken was. Uiteindelijk sloot Graaf Visart die dag af met een nieuw recordcijfer voor de post: 11.713 kramsvogels, plus 7490 koperwieken, samen goed voor ruim 19.000 turdussen. Het zwaartepunt van de kramsvogelrush van 27 oktober 2009 werd bijna alleen waargenomen in een smalle strook van de Hollandse duinreep en in de Belgische kustregio (en hier en daar langs de Engelse oostkust). Op een telpost bij Den Haag zag men die dag bijna 31.000 kramsvogels doorkomen. Op de westpunt van Walcheren, te Westkapelle, noteerde men ’s voormiddags op drie uur 8500 krammen die uit zee ‘binnenkwamen’. Eens de Westerschelde overgestoken houden deze vogels een helder zuidelijke koers aan, wat mogelijk een verklaring is voor het geringer aantal kramsvogels dat op de trektelpost te Zeebrugge (Fonteintjes) wordt waargenomen. Gek genoeg worden in het voorjaar van de duizenden kramsvogels bijna geen meer gezien tijdens hun terugkeer naar Scandinavië. De trek blijft een vat vol mysteries. (© Jan Desmet, 27 oktober 2009) naar boven |
|||
