Jan Desmet (1957 - 2022)

Op 17 oktober 2022 overleed onze geliefde echtgenoot en papa Jan Desmet.

Jan liet een onuitwisbare indruk na op iedereen die zijn pad kruiste. Wij koesteren de vele mooie herinneringen aan zijn leven.

Zijn familie en naasten nemen nu de nodige tijd om dit verlies te verwerken.

jan desmet thuis

 

 

Fwiet

fwiet - beren op klompen

Vogelmagazine Fwiet nummer 5 is uit. Thema Sex.

In dit nummer vind je terug een overvloed aan mooie artikels en foto's.

Maar ook, in dit nummer nemen Jeroen, Begijn en Jelle afscheid van hun Fwiet-redacteur Jan Desmet. De prachtig vormgegeven tekst en foto's werden een ontroerend eresaluut aan Jan. Waarvoor wij hen zo hartelijk danken...

Bestel Fwiet nummer 5 via fwiet.be

 

 

Erfgoeddag 2023

erfgoeddag - beestig duo

Zondag 23 april is Erfgoeddag gewijd aan het Mendop-thema bij uitstek: "Beestig Erfgoed!"

Het Stadsarchief van Brugge brengt een fijne expo over twee Brugse iconen: "Brugges Beestig Duo. De beer en de zwaan."

Hierbij worden ook voorwerpen en documenten uit de collectie van Jan Desmet tentoongesteld. In een extra luik wordt onze vorig jaar overleden voorzitter in het licht gezet.

De expo is te bezichtigen in het Stadsarchief van Brugge, Burg 11, op zondag 23 april van 9.30 tot 17.00 uur maar loopt verder tot eind juni! Op Erfgoeddag kan je Mendop ook vinden op de Kinderboerderij De zeven Torentjes. Maak daar een leuke foto in onze nepbokkenwagen. Deze geitenkar was ook te zien op eerdere Erfgoededities (zie mendop.org rubriek Erfgoeddag, Erfgoeddag 2010 en 2011)

Meer info over Erfgoeddag 2023 vind je op erfgoedcelbrugge.be/erfgoeddag2023

 

 

Vogels kijken populair

Trends 2 december 2021

De schare mensen die met toenemend enthousiasme wilde vogels observeren, groeide de voorbije jaren zienderogen; in die mate dat zelfs het financieel-economisch weekblad Trends (nr. 48, blz. 86-89, 2 december 2021) een uitstekende reportage van vier bladzijden aan dit fenomeen wijdde. Journalist Filip Huysegems stak ook bij ons zijn licht op voor een nadere verklaring.

Trends 2 december 2021Trends 2 december 2021

 

 

Roofvogels aan het kruis

Voor het prachtig uitgegeven en splinternieuwe vogelmagazine Fwiet (nr. 2 - november 2021) schreven wij een bijdrage over de repressie van de roofvogelstand in de loop van de voorgaande eeuw, gebaseerd op jeugdherinneringen en oud cijfermateriaal.
Voor meer zie www.fwiet.be

 

 

Mendopje en de wolf

Mendopje en de wolf

Op basis van onze collecties maakten wij in het Stadsarchief van Brugge, thuisbasis van ons dierenarchief Mens & Dier op papier (Mendop vzw) een zomerexpo over de wolf in onze cultuur en geschiedenis.

De tentoonstelling was tot en met 22 augustus 2021 dagelijks te bezoeken in de inkom van het Stadsarchief (Burg 11A, 8000 Brugge). Meer info via tel. 050/31.72.00.

Voor het bericht van hoofdarchivaris Jan D'hondt klik hier

 

 

Goochelen met gaaien

Vlaamse gaai

Het gaat goed met de Vlaamse gaai (Garrulus glandarius). En dat zal mede te danken zijn aan zijn verstandelijke vermogens. Niet toevallig is hij familie van de kraaiachtigen, de slimmeriken van het vogelrijk. Zelfs goochelaars kunnen gaaien niet altijd om de tuin leiden. In het programma Nieuwe Feiten (VRT Radio 1) van 7 juni 2021 gaven wij meer toelichting bij enkele tests met gaaien. Herbeluister hier

Bekijk hier enkele filmpjes van het spel tussen gaai en goochelaar.

Een overzicht van alle dialectnamen voor de gaai in Oost- en West-Vlaanderen
kunt u hier terugvinden.

 

De beestige stad

Kauwen bij zonsondergang

Concertgebouw Brugge liet voorjaar 2020 een podcastreeks maken met 'getuigenissen over bijzondere verbindingen tussen mens en dier'.
Titel: 'De fabelachtige stad' oftewel 'Beestig Brugge tot leven gewekt'.
De samenstellers, geluidskunstenaar Ruben Nachtergaele en auteur Eva De Groote brachten hiervoor onder meer een bezoek aan onze op zolder gelegen waarnemingspost voor vogeltrek aan het Graaf Visartpark.
Deze bijdrage 'De gevleugelde' (duur: ca. 10 min.) kunt u via deze link ontdekken en beluisteren.

 

 

Verzamelaarsnest in De Standaard

DSM 29 09 2020 Cover

De Standaard Magazine bracht een bezoek aan ons verzamel- en trektelpand. De reportage van redactiechef Dorien Knockaert en fotografe Eva Donckers verscheen op zaterdag 26 september 2020 in het magazine (cover boven) onder de kop 'Verzamelaarsnest' (blz. 16 t.e.m. 20).


 

Dierenarchief Mendop vzw

Logo Mendop vzw

Algemene duiding en actuele berichten over onze bezigheden voor dierenarchief Mendop vzw zijn steevast te vinden via www.mendop.org en Mendop Facebook.

 

Vlaamse gaai Vlaams?

Fans of Flanders - Vlaamse Gaai
Maart 2014 was het televisieprogramma
Fans of Flanders (VRT Canvas) te gast bij Jan Desmet voor een reportage over de Vlaamse gaai.

Herbekijk deze reportage hier

 

 

Guido Gezelle en de vogels

Jan Desmet

Guido Gezelle (1830-1899) was tegelijk een oerconservatief katholiek priester én een grensverleggend, experimenteel taalvirtuoos. Voor ‘Rond den Heerd’, een van de tijdschriften die hij redigeerde, verzorgde hij een dierenrubriek. Deze artikelen zijn later gebundeld in het boek ‘Uitstap in de Warande’ (1e druk 1882). De inhoud bleef steevast gezagsgetrouw aan ‘de Heilige Schrifture’ en ‘zijnen almachtigen Gebieder’ en staat vaak mijlenver van de wijze waarop vandaag naar dieren en hun levenswijze wordt gekeken.

Jan Desmet Jan Desmet in de Gezelletuin

Als beginnend leraar in Roeselare  - onder meer in het vak ‘natuurlyke historie’ - schreef Gezelle in 1855 zijn allereerste publicatie: ‘Boodschap van de vogels en andere opgezette dieren’. Het was een pleidooi voor de oprichting van een naturaliënkabinet in zijn school. Midden 19e eeuw hadden alle grote schoolinstellingen collecties van opgezette dieren, gesteenten, fossielen, schelpen en herbaria. Als aanschouwelijk lesmateriaal waren zij onmisbaar. Gezelle zijn brochure uit 1855 diende als fundraising om in zijn school zulk een gelijkaardig kabinet in te richten. Een opgezette kiwi (loopvogel uit Nieuw-Zeeland) bijvoorbeeld kostte toen al 125 Belgische franken.

Deze en andere zaken komen ter sprake in de reportage van de Musea Brugge waarin de relatie van Guido Gezelle en tijdgenoten met de wilde fauna ter sprake komen.
D
it gebeurde op een zonnige dag begin juni 2020 in het museum en de tuin van het Guido Gezellemuseum te Brugge. Aan het woord komen Karel Platteau van het Guido Gezellegenootschap vzw en Jan Desmet van dierenarchief Mendop vzw.

Literair aperitief Guido Gezelle

Klik op bovenstaande foto om de reportage te bekijken.

Meer toelichting en foto's op Mendop Facebook.

Een uitstekende intro omtrent Guido Gezelle leest u hier

 

 

De eerste natuurliefhebbers
Radiogesprek van oktober 2014 heruitgezonden

Interne Keuken 4 okt 2014 - Jan Desmet

Op zaterdag 4 oktober 2014 waren wij te gast in het radioprogramma Interne Keuken (VRT Radio 1). Vergezeld van een vrachtje illustratiemateriaal (foto boven) vertelden wij over de geschiedenis van de natuurbescherming en het natuurtoerisme in Europa. We namen de luisteraars mee langs de Alpen, het Forêt de Fontainebleau nabij Parijs, het Zoniënwoud, de Kalmthoutse heide, etc.

Naar aanleiding van de Corona-crisis werd dit gesprek op zaterdag 25 april 2020 opnieuw uitgezonden. Herbeluister hier

Wild Europe

Het gesprek vond destijds plaats naar aanleiding van de lezing die wij op basis van onze collectie oude foto's over dit onderwerp hebben samengesteld. Meer info en foto's op Mendop Facebook.

 

Knobbelzwanen: geen doetjes

Ze worden geromantiseerd om hun schoonheid en partnertrouw, maar knobbelzwanen laten niet met zich sollen; noch door mensen, noch door grote viervoeters. Tijdens de voortplantingstijd chargeren zij naar alles wat hun nest of jongen te dicht wil benaderen, muteren zij tot heuse vechtersbazen. De journalistiek is dan steevast bij de pinken (zie voorbeelden onder) om dit zwanengedrag wereldkundig te maken.

Over een zwanendrama in Hoeilaart waarbij een eenzame zwanenman een vers aangevoerd zwanenwijfje de dood in vocht (hier), gaven wij op maandag 9 maart 2020 toelichting in het programma Nieuwe Feiten op VRT Radio 1. Herbeluister hier.

Knobbelzwanen

Klik op afbeelding voor een grotere versie.

 

De spreeuwen van Kristus Koning

In de loop van december 2019 vormde zich op minder dan één kilometer van het Brugse stadscentum (wijk Kristus Koning) een bloeiende spreeuwenslaapplaats. Sindsdien arriveren dagelijks rond zonsondergang duizenden spreeuwen (tot 15.000 à 20.000) van hun voedselgronden in de omliggende polders. Als hotel verkiezen zij hoog opgeschoten sparren die boven de tuinmuren en daken uitsteken.

Bij helder weer worden de spreeuwen opgewacht door één of meerdere sperwers en slechtvalken. Uit verweer trachten de spreeuwen hun belagers met krimpende en uitdijende bollen en linten uit het lood te slaan, goed voor een dagelijkse portie BBC Wildlife aan de eigen achterdeur. Bijgaande foto's werden in de vooravond van 15 januari 2020 door Elie Desmet (klik + filmpje) vanuit onze dakvensters (= trektelpost Graaf Visart - Brugge) gemaakt (extra info hier).

Spreeuwen Kristus KoningSpreeuwen Kristus Koning

Spreeuwen Kristus Koning

Spreeuwen Kristus Koning

Spreeuwen Kristus KoningSpreeuwen Kristus Koning

 

De aarde als vetbol

DierschapDe aarde als vetbol

Najaar 2019 verscheen het boek 'Dierschap. Naar een gedeelde ruimte voor mens en dier' onder redactie van Glenn Deliège en Sylvie Van Damme. Voor deze essaybundel (een uitgave van uitgeverij Gompel&Svacina) schreven wij een bijdrage getiteld 'De aarde als vetbol' (klik op ill. dubbele pagina). Meer info over dit inspirerend reflectieboek hier.

 

Ondergronds in Gent

Ondegronds in de stad

Op 21 november 2019 opende in het Stadsmuseum Gent (STAM) een expositie over de verborgen wereld van de Gentse ondergrond. Riolen, kabelgoten, middeleeuwse skeletten en fundamenten, aardlagen, boomwortels, stokoude potscherven, fossiele schelpen, ratten, mollen, wormen. Rond dit verrassend veelzijdige thema werd een zeer fraaie expo opgezet die jong en oud zal bekoren.

Voor deze tentoonstelling ontleenden wij uit onze collecties onder meer een affiche en krantenknipsels omtrent ratten(verdelging) en een antieke houten blokval voor het elimineren van ratten.

Deze boeiende expo loopt nog tot en met 22 september 2020.
Meer info en foto's via www.mendop.org, Mendop Facebook, StamGent en HLN.

 

Cultuurmarkt in Brugge

Cultuurmarkt 2019 Jan Desmet

De jaarlijkste Cultuurmarkt in Brugge ging in 2019 door op zondag 15 september, doorlopend van 11u00 tot 17u00. De stand van Mendop vzw, ons dierenarchief met depot in het Brugse Stadsarchief, was te vinden op de Markt in het hart van de stad. Meer info over Mendop is steevast te vinden op www.mendop.org en op Mendop Facebook.

 

Kauwen binnen- en buitenshuis

Tamme kauw

Kauwen zijn speels en slim. Waar ze ook verzeilen, ze demonstreren hun pienter en onderzoekend gedrag. In het programma Nieuwe Feiten op VRT Radio 1 vertelde Jan Desmet op maandag 8 april 2019 over zijn wedervaren met deze bijzondere kraaitjes. Herbeluister hier

 

Anna Tsing op bezoek

Anna Tsing bij Jan Desmet

Op maandag 28 mei 2018 kregen wij bezoek van de Amerikaanse professor Anna Tsing (°1952). Deze antropologe van de universiteit van Californië in Santa Cruz die ook doceert aan de Deense universiteit van Aarthus, besteedt in haar jongste boek The Mushroom at the End of the World veel aandacht aan het Antropoceen, de recente theorie die de impact van de mens op de fauna en flora als een nieuw tijdvak in de aardgeschiedenis evalueert. Anna Tsing maakte kennis met onze collecties (bibliotheek, knipsels, oude foto's), het dierenarchief van Mendop vzw en het onderzoek omtrent stadsvogels waar wij zo'n 45 jaar geleden in de Brugse stadsrand mee begonnen.

 


Concertgebouw Brugge
lonkt naar gierzwaluwen

28 05 2018 Gierzwaluwenproject

Peter De BruyneJan Rodts

28 05 2018 gierzwaluwenproject28 05 2018 Gierzwaluwenproject

Het Concertgebouw Brugge kwam op het uitstekende idee om bovenaan haar toneeltoren nestgelegenheid aan te bieden voor gierzwaluwen. Het project werd op maandag 28 mei 2018 aan de pers voorgesteld. Tot de sprekers behoorden onder meer Jan Rodts van Vogelbescherming Vlaanderen en Jan Desmet die een toepasselijk gedicht van Guido Gezelle uit 1897 in herinnering bracht.

Meer info klik hier

 


Opnieuw lammergier
in de Lage Landen

Lammergier

De lammergier (Gypaetus barbatus) behoort tot de grootste en meest mythische roofvogels op de planeet. Hij nestelt in rotswanden van bergketens van Europa tot in Azië. Sinds 1986 lopen onder meer in de Alpen kweekprogramma's om het bestand van deze zeldzame vogel weer op te krikken. Dat lukt steeds beter, wat resulteert in rondzwervende jonge exemplaren tot in de Lage Landen.

Het programma Nieuwe Feiten op VRT Radio 1 polste Jan Desmet naar aanleiding van een nieuwe melding uit Nederland op maandag 28 mei 2018. Herbeluister hier (na ongeveer 43'05'').

Berichten uit de Nederlandse media kunt u hier en hier herlezen.

 


 

Brugse zwanen in (lege) nesten...

BH 2018 05 04

Brugsch Handelsblad 4 mei 2018

 


 

Vragenvuur in De Standaard

2017 12 16 DS Hit & Run Jan Desmet

dS Weekblad, een weekendbijlage van de krant De Standaard, kwam langs in het naturaliënkabinet van Jan Desmet. Fotograaf Johan Jacobs verzorgde het portret, de redactie vuurde met vraagjes. 

Het resultaat verscheen op zaterdag 16 december 2017 in het magazine.

 


 

Deze Week bezoekt depot Mendop

Naar aanleiding van Werelddierendag op 4 oktober bezocht de weekkrant Deze Week (4 t.e.m. 10 oktober 2017) het depot van Mendop vzw in het Stadsarchief van Brugge. Mendop is er bezig met de uitbouw van het enige dierenarchief in België.


Klik op bovenstaande afbeelding voor leesbare weergave.

 


 

Overleeft de orang-oetan?

Orang-oetan

Deze Week van 16 augustus 2017 stelde bovenstaande vraag aan Jan Desmet.
Lees zijn bedenkingen hier

 


 

De raaf is terug (in het nieuws)

In Vlaanderen sneuvelden de laatste broedende raven omtrent 1865. Oproepen om de raaf ook in Wallonië uit te roeien vielen niet in dovemansoren. Na WO I verdween de raaf uit België. Herintroductieprojecten in onder meer Buzenol (Ardennen) zorgden voor vers ravenbloed. Tegen 2005 had Wallonië opnieuw zo'n 85 in het wild nestelende paren. Begin 2017 leek een eerste ravenpaar de overstap naar Belgisch Limburg te wagen.

Raaf cpa

De terugkeer van deze mythische vogel naar Vlaanderen kreeg heel wat aandacht in de media. Jan Desmet gaf duiding aan VRT TV 1 (Bart Peeters), VRT Radio 1 (Nieuwe Feiten) en Het Nieuwsblad (klik op afbeelding rechtsonder).

Bart Peeters en Jan Desmet 24 03 2017NB 01 04 2017

Herbeluister radiogesprek met Jan Desmet over raven van 2 mei 2014 hier

 


 

Nertsenkwekerijen opgedoekt?

KW Nertsendossier

De drie edities van de Krant van West-Vlaanderen (De Weekbode, De Zeewacht en het Brugsch Handelsblad) van vrijdag 29 april 2016 brachten een gedegen, uitneembaar dossier (illustratie boven) over de (toekomst van de) nertsenkwekerijen in de provincie West-Vlaanderen. Zowel de kwekers als voor- en tegenstanders van nertsbont kwamen aan het woord. Jan Desmet dook in eigen archief en gaf zijn bedenkingen bij dit dierendebat.

Jan Desmet

Klik hier voor het interview met Jan Desmet


 

Aangespoelde potvissen

Op vrijdag 15 januari 2016 belde Sonny Vanderheyden van "Naast de kwestie" Radio 2 naar Jan Desmet met een vraag over potvissen aan de Belgische kust.

 


 

De merel van Guinevere

Zingende merel

Op woensdag 16 december 2015 was Guinevere Claeys van de De Standaard Weekblad te gast bij Annemie Peeters in De Bende van Annemie (VRT Radio 1).
Voor Jan Desmet had zij een vraag over de merel in haar tuin.
Herbeluister hier het gesprek via 'de vraag van Guinevere Claeys'

Beluister en bekijk hier een zingende merel.

 


 

Een lepelaar is geen vorkelaar

Jan Desmet over de lepelaar

Op zondag 11 oktober 2015 was Jan Desmet een
van de gasten van Lieven Vandenhaute.
Het gesprek ging door in de Stadsschouwburg van Leuven.
Herbeluister hier het gesprek.

Het land van de nieuwsgierigheid

Het Land van de Nieuwsgierigheid was een evenement
van VRT Radio 1 dat op 10 en 11 oktober
doorging in Leuven
(klik op bovenstaande afbeelding voor meer informatie)
.

 


 

De schedel en de kraai

Kraai met schedel

Op de galgenvelden van weleer waren kraaien vaste klant. Met reden, want de dood is voedzaam. Het bezorgde de kraaienfamilie een akelige reputatie. Maar kraaien behoren tevens tot de IQ-kampioenen van het dierenrijk. Onderzoekers in de VS willen nu uitvissen of hun eigenste Amerikaanse kraai (foto boven) zich bewust is van de/zijn dood. In het programma Nieuwe Feiten (VRT Radio 1) van 6 oktober 2015
dacht Jan Desmet luidop mee.

Herbeluister hier

 


 

Knokborstjes

Roodborstje

Roodborstjes staan al een eeuwigheid in de gratie van de mens. Hun vertederend uiterlijk en vriendschappelijk gedrag inspireerden de Britse dichter William Blake (1757-1827) tot de regel: A robin redbreast in a cage/ Puts all heaven in a rage. Wat zoveel wil zeggen als: stop een roodborstje in een kooitje, en de hemel barst van woede.

De eerste monografie over het roodborstje werd trouwens door een Brit geschreven, de veldornitholoog David Lack (1910-1973). Vanaf de eerste druk in 1943 werd het een regelrechte bestseller. Niet verwonderlijk dat de Britten de roodborst nu hebben verkozen tot hun meest geliefde vogeltje, ook al zijn deze diertjes bij momenten geduchte vechtersbazen.

Herbeluister hier Jan Desmet over het roodborstje op VRT Radio 1 (programma Nieuwe Feiten van 11 juni 2015.

 


 

Kaalkopibis versus IS

Kaalkopibis

De kaalkopibis (Geronticus eremita) nestelde vijf eeuwen geleden nog in Spanje en de Alpen. Vandaag is het een van de meest bedreigde vogels op aarde, met Marokko als laatste bolwerkje (max. 400 ex.). In Oostenrijk loopt momenteel een project om de soort weer in te burgeren. Een 40-tal dierentuinen wereldwijd kweken de soort in gevangenschap.

In Nieuwe Feiten (VRT Radio 1) van 26 mei 2015 gaf Jan Desmet uitleg over de situatie van de kaalkopibis in Syrië en Turkije. Herbeluister hier

 


 

Een albatros in Gent

Albatros

Wie een albatros in levende lijve wil zien, hoeft niet langer op rondvaart over de oceanen van het zuidelijk halfrond. In mei dook er opeens een op in het Gentse stadscentrum. Jan Desmet trok op vraag van het programma Braakland (VRT Radio 1) naar Gent om voor het eerst met eigen ogen een waarlijk enorme reuzenalbatros (Diomedea exulans) waar te nemen. Op dinsdag 12 mei 2015 gingen zijn eerste indrukken op antenne.

Herbeluister hier

 


 

Ganzen naar de gaskamer

Vergassen ganzen

Graaf Léon Lippens (1911-1986), de voormalige burgemeester van Knokke en stichter van kustreservaat Het Zwin liep ooit het vuur uit zijn sloffen om de grauwe gans, een uitgestorven/uitgeroeide broedvogel van de Lage Landen, terug te halen naar België. Dat lukte matig, maar na 1990, aangezwengeld door gunstige ontwikkelingen in Nederland, maakte de grauwe gans een geweldige comeback.

Niet lang daarna begonnen de klachten over landbouwschade of vliegtuiggevaar door grauwe ganzen. Afschot en vernietiging van eieren en nesten zette de represse in gang. Sinds enkele jaren worden deze vogels tijdens de rui gevangen (foto boven) en bij de honderden omgebracht middels wurging, een dodelijk spuitje of door vergassing. Het programma Nieuwe Feiten (VRT Radio 1) van 11 mei 2015 vroeg Jan Desmet om meer toelichting.

Herbeluister hier


 

 

Het ei is gelegd

Erfgoeddag 2015

In het weekend van 25 en 26 april 2015 bezochten honderden mensen de expositie Over kraaiers en vechters, de tentoonstelling over hanen- en kippenerfgoed die Jan Desmet voor Mendop vzw had samengesteld in de eeuwenoude Kapittelzaal van het Rijksarchief te Brugge.

Speciale aandacht ging naar de geschiedenis van de hanengevechten (verboden in België) en kraaihanenwedstrijden, een verdwijnende volkssport. Twee raskippen kregen speciale aandacht: de Brugse Vechter en het Brakelhoen. Ook de opbloei van de hobbyfok van raspluimvee rond 1900 en de kip als legfabriek (foto boven) kwamen aan bod.

Meer info hier


 

Alter ego op Nederlandse radio

Fifon

In de loop van 2014 dook het alter ego van JD op bij Radio 1 van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). In Vroege Vogels, een van de langst lopende en best beluisterde radioprogramma's in Nederland (hier) beantwoordt hij brieven van dieren, van wilde dieren en van tamme, van brave en van stoute.

De brief gericht aan Nijlkrokodil Bonifacius (uitzending zondag 26 april 2015) en andere bijdragen kunt u steeds herlezen en herbeluisteren op de site van Vroege Vogels of via onderstaande links.

Beste Damhert Rambi: hier
Beste Zeeleeuw Iglesias: hier
Beste Konijn Willy: hier
Beste Nijlkrokodil Bonifacius: hier

 


 

Mendop vzw op Facebook

Mendop vzw (Mens & Dier op papier) waarvan Jan Desmet sinds 2008 stichtend voorzitter is, beoogt de uitbouw van een onafhankelijk archief en -informatiecentrum omtrent mens-dierrelaties, zoals te zien op www.mendop.org.
Het laatste nieuws omtrent Mendop is voortaan ook te volgen via

 

Greatest Hits

Op 11 april 2015 nam het radioprogramma Interne Keuken (VRT Radio 1) een dagje vrij. Bij deze gelegenheid werden vier oudere gesprekken opnieuw uitgezonden. Een van deze volgens de programmamakers Greatest Hits was het interview van 4 oktober 2014 met Jan Desmet.

Herbeluister hier

 

Drones versus vogels

In het luchtruim krijgen de vogels er een nieuw vliegend voorwerp bij, de drone. De Belgische wetgeving voor het toelaten en reglementeren van drones is in de maak. Zal die ook de privacy van buizerds of vogelbroedkolonies garanderen?

Het programma Braakland (VRT Radio 1) vroeg op 31 maart 2015 aan Jan Desmet hoe het vogelrijk de naderende drones ging verteren.

Herbeluister hier

 


Zatte zebravinken

Têt têt têêet! Zebravinken zijn naast populaire huiskamervogels ook erg geliefd bij wetenschappers die willen ontrafelen hoe vogels leren zingen én mensen een taal verwerven. Eén onderzoeker in de VS gaf zebravinken alcohol om uit te vissen hoe stemvast ze nog hun liedjes zongen. VRT Radio 1 (Nieuwe Feiten) verzocht Jan Desmet op 7 januari 2015 om meer info over alcoholverbruik in de dierenwereld.
Herbeluister hier


 

Levenswerk Michel Thiery 90 jaar

In de herfst van 1924 opende in Gent een natuurhistorisch schoolmuseum de deuren. Op de terreinen errond lag de eerste publieke heemtuin van de Lage Landen. Beide waren het werk van de onderwijzer Leo Michel Thiery (1877-1950), over wie Jan Desmet in 1988 de biografie De natuur als assepoester schreef.

Ter gelegenheid van de 90ste verjaardag van museum en tuin (persbericht hier) vond op zondag 23 november 2014 een viering plaats in de stadswijk waar Thiery zijn toen vooruitstrevende ideeën in de praktijk bracht. Op dit adres (Berouw 55) wordt het levenswerk (én bureel, zie foto boven) van deze pionier van de natuureducatie onverdroten voortgezet (info).


 

- 421 miljoen vogels

Huismussen, spreeuwen (foto), patrijzen, ooit stond er geen maat op hun miljoenenaantallen. Volgens een toenmalige kenner aten de Belgen omtrent 1875 nog jaarlijks 5 à 6 miljoen veldleeuweriken. Vandaag is het broedbestand van deze plattelandsvogel ingestort (-95% in de Benelux). Volgens Britse vorsers leven er in Europa nu 421 miljoen vogels minder dan in 1980.

Nieuwe Feiten (VRT Radio 1) stak op 5 november 2014 zijn licht op bij Jan Desmet. Herbeluister hier


Nederlandsche Vogelen

Op donderdag 23 oktober 2014 waren Midas Dekkers en Jan Desmet te gast in het tv-programma Café Corsari (VRT TV 1). Zij gaven er toelichting bij de heruitgave van Nederlandsche Vogelen, een uniek boekwerk uit de natuurhistorische literatuur van de Lage Landen. De vijf delen die tussen 1771 en 1829 verschenen zijn nu in één band op ware grootte (36 x 54 cm.) herdrukt, een project van uitgeverij Lannoo en de Koninklijke Bibliotheek Den Haag. Herbekijk deze uitzendig hier.
Meer info over dit boek hier.

 

Applaus voor de rosse grutto

Een fragment uit Café Corsari van 23 oktober 2014 waarin
Jan Desmet de vliegprestaties van de rosse grutto roemt,
was ook te zien op deredactie.be, de nieuwssite van de VRT.

 

 

Glasvliegers

glasvliegers

In het radioprogramma Nieuwe Feiten (VRT Radio 1) op 17 september 2014 vertelde Jan Desmet over de zwarte zwaan die in Brugge voor zoveel ophef zorgde - maar intussen met de noorderzon is verdwenen - en
over de vele tienduizenden trekvogels die zich jaarlijks
tegen fel verlichte gebouwen en glaswanden te pletter vliegen (zie foto).
Herbeluister hier

Jan was ook te horen in het programma Braakland (VRT Radio 1). Of er een grond van waarheid steekt in het gezegde: één zwaluw maakt de lente niet. Antwoord: ja. Herbeluister hier (uitzending 11 september 2014 vanaf ca. 26 minuten in de uitzending).

Trektellen met Graaf Visart

Sinds 2006 telt Jan Desmet de trekvogels die de stad Brugge overvliegen. Zijn uitkijkpost ligt
op slechts duizend meter van het centrale marktplein. Tot op heden zijn ruim 2500 uren
geteld en boven het miljoen trekvogels genoteerd. Op de foto een groepje aalscholvers dat
op 18 oktober 2014 om 10u38 richting zuid voorbij kwam.
Details over alle soorten en hun dagrecords vindt u hier.

Bekijk de laatste telling hier

 


 

Zwarte zwaan in Brugge
van paria tot vedette

 

Een zwarte zwaan die in augustus 2014 op de reien van Brugge neerstreek werd in een mum van tijd een van de bekendste vogels in België. Toen het stadsbestuur oordeelde dat deze van oorsprong Australische soort niet thuishoorde tussen de lokale tamme knobbelzwanen, en de vogel probeerde weg te vangen, weerklonk protest. Een oppositielid voorzag de zwarte zwaan van een eigen facebookpagina die al snel op ruim 15.000 steunbetuigingen mocht rekenen.

Het voorval haalde alle televisiejournaals en landelijke dagbladen.
Door deze media-aandacht is de Brugse zwarte zwaan uitgegroeid tot
een lokale vedette (klik).

De Krant van West-Vlaanderen van 5 september 2014 polste
bij Jan Desmet naar zijn kijk op de zaak.
Klik op bovenstaande afbeelding.

 


 


Lezing Jan Desmet

Na een verkenning van het natuurontwikkelingsproject de Millingerwaard langs de rivier de Waal op zondag, vond de dag erna, op maandag 25 augustus 2014 een besloten Wildness workshop plaats aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Daar loopt een internationaal onderzoeksproject onder leiding van prof. Martin Drenthen (klik) van het Centre for Nature and Society (CNS), getiteld Reading landscapes. A new landscape ethics.

Sprekers waren Wouter Helmer (Stichtingen Ark en Rewilding Europe), Frans Vera (gangmaker Oostvaardersplassen), prof. Christopher Preston (University of Montana, klik) en Jan Desmet die er in primeur een rijk geïlllustreerde lezing voorstelde over het begin van de natuurbescherming en het natuurtoerisme in Europa (zie titelplaat onder, contacteer voor meer informatie).

 

 

'Moeder Natuur naakt!'
20 jaar oud

In 1984 publiceerde Jan Desmet het boek Moeder Natuur naakt! Over de schone schijn van onze natuur- en dierenliefde (meer hier). Nog voor verschijning ontstond commotie toen bleek dat er op de kaft een naakte borst was afgebeeld, waardoor de sponsor zich ijlings terugtrok.

Twintig jaar na dato levert dit essay nog steeds ideeën en gespreksstof bij mensen die zich al of niet professioneel met dieren- en natuurkwesties inlaten, wat ook bleek tijdens een 'denkdag' aan de universiteit van Nijmegen waar Jan Desmet op 25 augustus 2014 als spreker was uitgenodigd (zie hoger).

 


 

Wintergasten

Op maandag 6 januari 2014 was Jan Desmet twee uur lang de centrale ‘wintergast’ op
VRT Radio 1.

Sven Speybrouck liet Jan honderduit vertellen over zijn passies, dieren in het nieuws en de laatste aanwinsten voor het dierenarchief van Mendop vzw. 

Herbeluister hier



 

Postkaarten Collectie Jan Desmet
De Brusselse uitgeverij Plaizier koos uit de collectie oude foto’s van Jan Desmet enkele beelden die als postkaart werden uitgebracht. De vier op stevig papier gedrukte kaarten
(15 x 10,5 cm.) kregen de volgende titels (zie boven van links naar rechts):

Trying to be an elephant
Enjoying your dog at home
How mammals cross a fence
The reward for feeding great tits

Deze wenskaarten zijn te koop in de Plaizier Art Shop in de Spoormakersstraat 50 te 1000 Brussel (vlakbij de Grote Markt) en in de betere speciaalzaak. 

Op de site van uitgeverij Plaizier (hier) kunt u de kaarten vinden onder de codes 5866, 5871, 5872 en 5873. Een bespreking van de winkel Avec Plaizier leest u hier




Boeken Jan Desmet debuteerde in 1985
met Over Belgische en andere Onbestaande beesten. Zijn jongste boek verscheen zomer 2013 en vertelt de (natuur)geschiedenis van een aarden fort uit de Spaanse Successieoorlog (begin achttiende eeuw).
Andere boeken van Jan Desmet handelden over dierenliefde in de fotografie, dieren in sport en spel, de natuurpionier Michel Thiery (1877-1950), de relatie mens-hond, de mens als natuurbeschermer, beroepen met dieren en (stads)vogels. Het drieluik Vogels in de kop (2009) exploreerde de menselijke kijk op vogels (zie onder). Een overzicht van alle boeken van Jan Desmet vindt u hier


Vogels in de kop Deze veelgeprezen trilogie
over de menselijke kijk op vogels
van Jan Desmet telt ruim 1400 bladzijden en is enkel nog tweedehands te koop. Voor meer informatie:
klik hier

Alle reacties uit de pers kunt u hier inkijken.

Het Vogels in de kop-lied uit Spijkers met koppen (VARA Radio 1), gezongen door Maaike Martens: herbeluister hier


Laatste boek

Op Focus-WTV vertelde Jan Desmet eind september 2013 in de reeks Het Provinciaal Domein over het Fort van Beieren te Koolkerke bij Brugge dat in 1998 door de provincie West-Vlaanderen is aangekocht. De inbreng van Jan is te zien vanaf 08:50 minuten in de uitzending. Herbekijk hier

Aanleiding was het boek Het Fort van Beieren dat hij over dit aarden verdedigingswerk van ongeveer drie eeuwen oud schreef. Dit boek (110 blz.) vertelt in tien hoofdstukken de rijke geschiedenis van deze bijzondere plek in de Belgische kustpolders.  




Media Jan Desmet op radio en televisie en in de geschreven pers.
Klik hier voor een terugblik. Enkele voorbeelden: zie onder.


Reyers Laat
maandag 25 maart 2013 
Berg en Dal
zondag 5 mei 2013
Jan Desmet over oerwouden & oersteden, de VRT-vos als dagdier, het voorspel van de fuut, de Spaanse wolf als stortfreak, sperwers aan de achterdeur en het failliet van de veldleeuwerik.

Herbekijk de uitzending op VRT Canvas hier

Op VRT Radio Klara praatte Pat Donnez een uur lang met Jan Desmet. De cultuur van termieten, de Roche à l’Homme, Moeder Natuur als teef, kuttenlikkertjes, teken en slachthuizen passeerden de revue. Jan las ook voor uit eigen werk. 

Herbeluister hier


Vanthilt on Tour (4 juni 2013)

Op dinsdag 4 juni 2013 was Jan Desmet te gast in het programma Vanthilt on Tour (VRT TV 1). Hij vertelde over de massale vangst en consumptie van kleine trekvogels in Egypte en omstreken, een praktijk die ook in België en Nederland heeft bestaan. 

Het weekblad Humo loofde zijn passage in het programma: lees hier


Jan Desmet over de
Gwendolyn kruisbek
in Joos (VRT Radio 1)
op 13 juni 2013. Klik hier.


De Standaard Magazine (zaterdag 6 april 2013)

Voor de reeks Centrum Stad bracht de krant De Standaard een bezoek aan de Brugse werkplek en trektelpost van Jan Desmet. Om het interview te herlezen: klik op afbeelding.


Humo (17 januari 2012)
Jan Desmet over klimaatopwarming, zeehonden en ijsberen, de Loire van Vlaanderen, de wolf van Gédinne, makke reigers, de bevers uit Disney, biodiversiteit, de oerwouden, Natuurpunt, etc.

Lees het volledige interview hier


“De Jan Hoet van het dierenrijk”

Op zaterdag 23 juli 2011 was Jan Desmet een uur lang te gast in het radioprogramma Interne keuken (VRT Radio 1). Sven Speybrouck introduceerde zijn gast als ‘de Jan Hoet van het dierenrijk’ en ‘een echte spraakwaterval’.

Passeerden de revue: bijtende luipaarden, geknuppelde zeehonden, olifanten, vervuilde vogelveren, de oberbeer, drie deernen op een reuzengarnaal (Oostduinkerke), de Gilles van de zee (zie foto links), het Ros Beiaard (Dendermonde), het gansrijden, etc. 

Herbeluister het volledige gesprek hier




Tentoonstellingen Op basis van zijn uitgebreide verzameling
oude foto’s, prenten, knipsels en voorwerpen omtrent de relatie mens & dier (zie rubriek Archief) organiseerde Jan Desmet in 1996 zijn eerste tentoonstelling. Dierenliefde klik, klik, slik was te zien in Brugge en Tilburg (voor meer info zie ook het begeleidende boek).

Sinds 2008 organiseert of werkt hij mee aan exposities onder de vleugels van de vzw Mens & Dier op papier (Mendop vzw). Een overzicht en fotoverslagen van deze tentoonstellingen (onder meer over honden- en geitenerfgoed en het paard in tijden van oorlog) is te vinden op www.mendop.org

Voor reacties uit de pers: klik hier



Laatste tentoonstellingen

Het konijn in alle staten

Tijdens het weekend van 5 en 6 oktober 2013 organiseerde de Koninklijke Angora Kleinveeclub naar aanleiding van zijn 75-jarig bestaan een tentoonstelling waarin het angorakonijn (foto linksboven) centraal stond. 

Op deze Expo 75 jaar Angora toonde Jan Desmet onder de noemer Het konijn in alle staten een ruime selectie van oude foto’s, prenten, archiefstukken, boeken en tijdschriften uit zijn eigen collecties omtrent het veelkantige gebruik van het konijn door de mens. 

Konijnen zijn geliefde gezelschapsdieren maar er rust in tegenstelling tot hond of kat geen taboe op het eten van hun vlees of het gebruik van hun huiden, haren (vilt) of (angora)wol.

Al deze facetten kwamen aan bod tijdens deze erfgoedtentoonstelling die doorging in het Provinciaal Hof op de Markt te Brugge en circa 4000 bezoekers lokte.

Voor meer info en een fotoverslag, zie hier en hier (website Mendop)

Teksten
Ter voorbereiding van deze tentoonstelling schreef Jan Desmet
twee teksten waarvan u hier een geïllustreerde versie kunt nalezen:

Het Angorakonijn langs pieken en dalen en De Brugse Angoravrienden


Kijken door glazen ogen. De magie van de taxidermie
Tijdens het weekend van Erfgoeddag 2013 op 20 en 21 april organiseerde Jan Desmet voor Mendop vzw een tentoonstelling over opgezette dieren.
Blikvangers waren een wilde kameel en een stier met zes poten.

Voor meer info en fotos: klik hier en/of bezoek www.mendop.org




Reportages De natuurreportages van Jan Desmet
verschenen in de magazines Grasduinen (1984-1998) en Nest (2004 -2012)

Een inventaris van dit journalistiek werk is hier te vinden. 

Voor een aantal voorbeelden, klik op onderstaande titels

De terrils rond Luik
Monsieur Pingouin
Eskimopater Frans van de Velde (1909-2002).
De kalkoen van Ronquières
Vogelringer Mostmans
Martin Loenders (1924-1999) en de ortolaan
Ooievaars in Ravels anno 1990
Co-auteur Flora van België J-E de Langhe
Imkers
in België
Edelherten in de Ardennen
Ree in opmars
Dierenresten in de archeologie
Potjesloepen en natuurbier in het Molsbroek
Roofvogelkenner Willy Suetens
Het korhoen in de Hoge Venen
Jac. P. Thijsse (1865-1945)
Michel Thiery (1877-1950)



 

Het medialeven der dieren

Rubriek Opinie
Met bijdragen over everzwijnen,
aprilvissen,
monsterkalveren (klik hier),
toekomst van de ijsbeer,
legeenden,
klimaatverandering,
Man bijt hond (klik hier),
rivierdolfijnen,
eekhoorns,
groene leguanen,
gecastreerde varkens,
Gaia (klik hier),
reuzenhaaien,
vale gieren,
etc.


Boekentips van Jan Desmet zijn te vinden op de website van www.mendop.org
in de rubrieken Tips en De onderwerpen.