Jaartal: 1988

Harde kaft met stofwikkel, 21 x 28,5 cm, geïllustreerd

Bladzijden: 96

Uitgeverij Marc Van de Wiele

Inhuldiging gedenkplaat 11 maart 2010

De natuur als assepoester

Leven en werken van Michel Thiery

Michel Thiery (1877-1950) was een in Gent geboren en getogen onderwijzer met een grote liefde voor natuur, fossielen, gesteenten, wilde planten en dieren. Tijdens zijn leven publiceerde hij tien boeken, waaronder zijn ideeën over ‘Encyclopedisch Onderwijs’ (1914), sprookjes, de geologie en paleontologie van Gent en omstreken, populaire wetenschappelijke werken (zelfs over de Sahara, een plek waar hij nooit was geweest) en een gids voor het befaamde ‘dinomuseum’ van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) in Brussel. Postuum verschenen twee bundels met zijn verzamelde natuurcursiefjes: ‘Terugkeer tot de natuur’ (1952) en ‘Uit de natuur’ (1957).

Lange jaren droeg zijn levenswerk, het door hem in 1924 gestichte Schoolmuseum (dat na zijn dood naar het Gentse Sint-Pietersplein nummer 14 verhuisde) zijn naam. In 2003 werd het Schoolmuseum Michel Thiery tot De wereld van Kina, een ‘natuurmuseum voor kinderen en jongeren’ omgedoopt.

Thiery was tevens de drijvende kracht achter een natuureducatieve heemtuin die hij in de jaren twintig van de vorige eeuw in de Gentse volkswijk het Berouw uit de grond stampte. Daarmee was hij een pionier in de Lage Landen. Na zijn dood verloederde de plantentuin tot een doorsnee stadsparkje. De ommekeer kwam in 1980 toen de site als monument werd beschermd. Na restauratie heropende de tuin zomer 1987 als de Hortus Michel Thiery haar kruidige paden voor het publiek.

Michel Thiery werd vader van drie zonen waarvan één als schrijver onder het pseudoniem Johan Daisne (1912-1978) ruime bekendheid kreeg. Thiery senior was ook niet van literair talent gespeend. Dikwijls schreef hij ongedwongen en ontboezemend. Een vergelijking met de Nederlandse natuurpioniers Eli Heimans (1861-1914) en Jac. P. Thijsse (1865-1945) drong zich op. Om al deze redenen vond Jan Desmet een beknopte biografie over Michel Thiery op zijn plaats. Gelukkig waren de ‘Vrienden van het Schoolmuseum Michel Thiery’ het plan genegen en maakten de uitgave mogelijk. De familie Thiery leende al haar archiefmateriaal maandenlang uit, wat leidde tot de vondst van kilo’s onuitgegeven manuscripten en persoonlijke aantekeningen van wijlen Michel. 

De natuur als assepoester’ werd op 29 september 1988 aan het publiek voorgesteld. Het boek bevatte uniek beeldmateriaal - foto’s en originele pentekeningen van Thiery - en zette deze buiten Gent zo goed als vergeten wegbereider van de natuureducatie 38 jaar na zijn verscheiden weer eventjes in het zonnetje.



Zoon Michel Thiery junior, de bekende Gentse gynaecoloog, schreef in zijn ten geleide: “… kreeg ik bij het doorlezen van Desmet’s manuscript het merkwaardige, bijna onbehaaglijke gevoel van déjà vu, alsof de schrijver dit alles toch zou hebben meegemaakt in een vorig leven. Desmet is er volkomen in geslaagd zich in te leven in zijn personage en de wereld van toen, zo volkomen dat voor mijzelf de lectuur van dit boek een terugreis in het verleden is geworden, aan de hand van de geliefde Pipa die aan de verrukte ogen van zijn zoontje de wonderen der Natuur heeft geopenbaard. Deze getuigenis aanzie ik als het mooiste compliment dat ik de schrijver van dit boek kan toezwaaien.”

Het Centrum voor Natuureducatie (CVN) vond dat het boek las ‘als een roman’ en noemde het ‘een stevige aanrader voor alle natuurgidsen, onderwijsmensen en milieu-educatieve werkers in het algemeen’ (CVN Krant september 1989).

De natuur als assepoester. Leven en werken van Michel Thiery’ kreeg een oplage van 1500 exemplaren. Recensies verschenen onder meer in Grasduinen (oktober 1988), het weekblad Knack (14 december 1988) en de krant Het Nieuwsblad (23 augustus 1989).

De shop van het Gentse natuurmuseum De wereld van Kina (www.dewereldvankina.be) beschikt tot vandaag over een kleine voorraad (à 7,40 €, voor meer info klik hier). Buiten Gent is het boek enkel nog in antiquariaten en bibliotheken te vinden.

Andere bijdragen van Jan Desmet over Michel Thiery verschenen in Grasduinen (februari 1987), in Natuurreservaten (1988, jg. 10 nr. 4) en in het Nationaal Biografisch Woordenboek (1990, deel 13 blz. 775-779; klik hier).


Op 11 maart 2010 werd in het Berouw in Gent een gedenkplaat ingehuldigd ter nagedachtenis van Leo Michel Thiery. Dat gebeurde in aanwezigheid van onder meer Michel en Leo Thiery, de 85-jarige tweelingzonen van Michel Thiery senior en de Gentse schepenen voor Financiën en Onderwijs, de heren Christophe Peeters en Ruddy Coddens. Jan Desmet signeerde er zijn biografie De natuur als assepoester, tot op vandaag de enige biografie over deze pionier van de natuureducatie in Vlaanderen en stichter van de allereerste heemtuin in de Lage Landen. Het verslag en een fotostream van deze plechtigheid zijn te lezen en te zien op de site van Het Nieuwsblad/De Gentenaar (klik hier) en Stad Gent (klik hier). 




"Zulk een vader is een zwaar erfdeel.

Men zou er zo gaarne een beetje op gelijken,

maar het valt zo moeilijk."

Johan Daisne, 1956