Terwijl de Belgische pers zich in de laatste decade van januari 2007 krom boog over het dopinggebruik in de wielersport en de reprimande die door de regering aan de troonopvolger van het koningshuis werd uitgedeeld, haalde één Belgisch floddernieuwtje zonder slag of stoot de wereldpers: de penis van Mozart. El pene de la iguana. Of mondiaal verstaanbaar: ‘Iguana Mozart suffers from permanent erection’ en ‘Una iguana estresada por su erección permanente’.  Een reptielenpenis in Geef Acht!, toebehorend aan een leguaan in Antwerpse hechtenis, daar lustte het persgild wereldwijd wél pap van.

Mozart bleek een vijfjarige groene leguaan die in het aquariumpark Aquatopia in Antwerpen zijn dagen met de wijfjes Truus, Pepina en Bianca sleet. De groene leguaan (Iguana iguana) is de bekendste onder de leguanen en een populaire verschijning in de terraria van reptielenhouders. Zijn thuisland ligt in Midden- en Zuid-Amerika. Het zijn herbivore boombewoners die ruim anderhalve meter lang worden en tot vijf kilo wegen. Zo ze niet verongelukken, verzieken of door mensen worden opgegeten - om hun smakelijke vlees worden deze leguanen ook ‘boomkip’ genoemd en in farms gekweekt -, worden ze gemiddeld 15 jaar oud.

Zoals de meeste hagedissen, krokodillen en slangen bezitten leguanenmannetjes een inwendige ‘hemi-penis’, een onderaan de staart verstopt penisdoublet dat voor de paring dient uitgeschacht. Deze reptielen gebruiken één penis per keer - hun linkse of hun rechtse -  afhankelijk van de positie van hun verstrengelde lichamen/staarten en de zijde van bestijgen. Zelfs na een normale paring van 2 à 12 minuten duurt het vaak nog ongeveer een uur voor de leguaan zijn penis weer helemaal heeft ingetrokken. Maar na een al te heftige of verstoorde daad blijft de penis van de leguaan soms buiten hangen. Het is dan zaak om het frêle geslachtsdeel zo snel mogelijk weer naar binnen te masseren, anders dreigt het uit te drogen en wondjes op te lopen. Zo’n tussenkomst van de mens vlot enkel bij leguanen die van jongs af tam zijn gemaakt, een proces dat dagelijks ‘training’ vraagt, anders is het volgens www.sdgl.org ‘echt geen pretje’ om een volgroeide huisleguaan te verzorgen.

Handtamme Mozart wist zich omringd door voltijds personeel - zijn penis werd ‘regelmatig proper gemaakt en met zalf ingesmeerd’ - en toch liep het mis: “Zijn penis is na het paren door vuil ontstoken geraakt waardoor hij zijn geslachtsdeel niet meer naar binnen kan trekken.”

De betrokken dierenattractie zag er allicht geen been in om de penispijn van de leguaan aan de media door te spelen. Zoo’s weten uit ervaring waar persmuskieten op neerstrijken. Het kwaaltje van Mozart mocht op zich geen zeldzaamheid zijn, in de landelijke pers was de tot de verbeelding sprekende ‘constante erectie’ van de leguaan spoedig een gehypt tussendoortje. Na overname in Nederland (‘Leguaan kampt met erectie die niet weg wil’, 23 januari 2007) maakte het pikante nieuwtje een zegetocht rond de globe. ‘Never give an iguana Viagra’ behoorde tot het meer bruisende koppenwerk.

Doordat de leguaan ‘zo massaal in de persbelangstelling’ stond, en hij er ‘na de veelvuldige fotosessies’ van de stress toch wat bleekjes uitzag, kon het vervolg van zijn erectie een paar dagen worden gerokken, waardoor het themapark Aquatopia extra lang in de schijnwerpers bleef.

De kranten- en nieuwssites sponnen het parcours van het dierentuinbeest tot een feuilleton uit: ‘Leguaan pas morgen verlost van langdurige erectie’, ‘Aquatopia-leguaan Mozart zaterdag onder het mes’, ‘Mozart vandaag onder het mes’ (zie illustratie), ‘Leguaan Mozart is zijn penis kwijt’ en - op 30 januari 2007 -, eind goed al goed: ‘Mozart opnieuw baas van zijn vrouwenharem’.

De mannelijke commentaarstem bij een tv-verslag had het over ‘de nachtmerrie van elke man’. Een ramp mocht dit niet wezen want beklemtoond werd dat het dier nog één penis in reserve had.

Allicht was het in hoofdzaak aan de mannelijke fractie van de journalistiek te danken dat Mozart wereldwijd zulke waanzinnig hoge toppen scheerde. Mensenmannetjes met een niet aflatende stijve ofte wel een fallus met Pisa-complex - een kwaal bij amper 1,5 op de 100.000 heren - moeten snel tegen hun dokter gaan vertellen dat ze in hun slip op ‘priapisme’ zijn gestoten. Priapisme is vervelend, pijnlijk en verdraagt géén pottenkijkers, laat staan reporters. 

Dierennieuwtjes die op een of andere wijze het medeleven of de angst- en vreugdegevoelens van mensen versterken, beleven dikwijls korte, hevige mediacarrières. Van een vrouwelijke groene leguaan kwam het kopje ‘Keizersnede voor leguaan’ (24 augustus 1990) onder de persaandacht, over een vrouwtje uit het Ouwehands Dierenpark in Rhenen dat operatief van 15 eieren werd verlost. Aquatopia zal de prijs voor de penis-amputatie van haar leguaan met zwier en plezier hebben betaald want in ruil kregen zij dagen aan een stuk en volkomen gratis een publiciteitscampagne die door geen reclamebureau kon worden verbeterd.

De drakentronie van de groene leguaan verhinderde niet dat hij eind twintigste eeuw bij steeds meer dierenliefhebbers in de woonkamer verzeilde (kop: ‘Aai me eens over mijn schubben’). Persfoto’s toonden tevreden dames die tegen hun leguaan lieve woordjes prevelden (‘Lijzige lieveling’, 8 maart 1994) of hem aan de leiband op de stoep (zie illustratie) uitlieten (‘Frisse lucht voor de leguaan’, 4 augustus 1995).

In 2005 schatte men het aantal slangen, leguanen, varanen, kameleons, agamen of andere kleine hagedissen die in België over de toonbank gingen op 100.000 per jaar, een cijfer waar de verkoop via internet, op beurzen (kop: ‘Een leguaan aan je bed?’) of onder particulieren niet bij was gerekend. The Daily Telegraph zag in de reptielenrage zelfs zware concurrentie voor de traditionele huisdieren: ‘Reptielen bedreigen Britse katten en honden’ (28 juni 2004).

De instroom van onder meer (groene) leguanen bevoorraadde de media meermaals met ontsnapte exemplaren in de trant van ‘Poedel van de 21^ste eeuw breekt uit’ (24 augustus 1998, zie afbeelding), ‘Reptielen maken straten onveilig’ (in Tokio, 21 september 1999), ‘Eigenaar van leguaan is nog niet komen opdagen’ (2 augustus 2000), ‘Leguaan op de loop’ (1 juli 2003), ‘Onrust om reptielen’ (11 juli 2005) en ‘Leguaan op zonnedak’ (15 mei 2006). In de tropisch

warme streken van de Verenigde Staten vestigden door hun baasjes gedumpte groene leguanen  florissante verwilderde populaties, wat de kranten tot koppen als ‘Godzilla levend en wel’ (8 oktober 1998), ‘Leguanen veroveren de straten van Florida’ (4 augustus 2005) en ‘Eiland in staat van oorlog door iguanaplaag’ (Gasparilla Island voor de kust van Florida, 20 april 2006) aanmaande.

Een van de teasers van de campagne ‘Een huisdier. Denk eerst even na’, opgezet door de stichting Sire (www.sire.nl) luidde dan ook: “Hoe kon ik nou weten dat die leguaan twee meter groot zou worden?” Een leuze die niet toevallig werd geadverteerd in het jaar dat De Telegraaf ‘Leguanen massaal gedumpt’ (13 juli 2002) afdrukte (zie afbeelding). Daarin vertelde een dame

dat haar gespecialiseerde dierenasiel ‘maandelijks overspoeld’ werd ‘met e-mails van mensen die deze dieren kwijt willen’. Vooral groene leguanen waren de dupe: “Ik heb er nu tien, maar ik zou er wel 50 kunnen opvangen. Ik heb daar alleen geen ruimte voor. Mensen kunnen ze overal kopen en meestal is het een impulsaankoop. Vaak zijn leguanen in de winkel maar 50 centimeter , maar ze kunnen wel twee meter worden. Mensen realiseren zich niet dat zo’n dier een speciale verzorging nodig heeft. Daarnaast eet een grote leguaan wel zo’n twee kilo groenten per week.” Een getuige uit een ander asiel stelde dat 80 procent van de mensen die zich een reptiel aanschaften ‘onbekwaam’ was om ervoor te zorgen.

Alle met terraria uitgeruste zoo’s krijgen niet langer gewenste of onhandelbare reptielen aangeboden. Zeer vele dienen allicht, net als bij de asielhoudster, wegens plaatsgebrek geweigerd. Het Serpentarium van Blankenberge zegt voor alle bij hen binnengebrachte reptielen een plekje te zoeken en pronkte met een ‘groene leguaan’ die zij van ‘eigenaars uit Aalst’ had gekregen. Het dier vormde met zijn gevorkte staart een zeldzame ‘rariteit’: “De staart in de vorm van een vork is er gekomen nadat het uiteinde van het lichaam gedeeltelijk was afgebroken,” legde de eigenaar van de reptielenzoo uit: “Het terug gegroeide deel heeft zich daarna in twee gesplitst.” Het bericht met hoog freakgehalte stond op 24 januari 2003 in de Krant van West-Vlaanderen onder de kop ‘Leguaan met staarten’ (zie onder links).

Bizar genoeg werden de krantenlezers vier jaar later - in Het Laatste Nieuws van 17 januari 2007 - ten tweeden male met identiek hetzélfde dier gelijmd! Kop: ‘Serpentarium verwelkomt unieke leguaan’ (afbeelding boven rechts). Zelfs de tekst van het bericht leek als twee druppels water op het bericht van 2003. Andermaal sprak men van ‘weer een nieuwe gast’ die door ‘de eigenaars uit Aalst’ was afgestaan. De eerste keer stonden onder het stukje de initialen NM, vier jaar later die van CDCB. Beide berichten eindigden met het aanbod dat men ‘op vertoon van dit artikel’ of  met ‘dit krantenartikel in de hand’ aan de kassa van de reptielenzoo een korting van 1 euro per persoon kon toucheren.

Derwijze werd een olympisch hoogtepunt in het medialeven der dieren bereikt; of hoe een vrijage tussen commercie en journalistiek ook zonder hemi-penis op een recycleerbaar bastaardje uitdraaide…

Scorebord: Serpentarium 1 (vorkstaart) – Aquatopia 1 (geamputeerde erectie). Ergens in de Oost, langs de grens met Serpentopia, lacht de god Priapus in zijn vuistje. De leguanen zijn knap bezig.

(© Jan Desmet, 3 februari 2007)

naar boven

home site Jan Desmet